هنر تمدن ساز است| قدرت هنر را باید شناخت

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در اصفهان، حجت الاسلام محمد قطبی، رییس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، پیش از ظهر امروز در همایش «فقه هنر» از سلسله همایش‌های فقه دولت، که از سوی مؤسسه فتوح اندیشه اصفهان با همکاری دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان برگزار می‌شود، با تأکید بر ضرورت کار علمی و عمیق در حوزه علمیه برای مسأله هنر، گفت: زمانی که می‌گوییم هنر در قدم اول باید به سراغ تعریف هنر برویم، آشنایی با فلسفه هنر در این مسیر بسیار مهم است.

هنر حاصل عینیت بخشیدن به خیال انسان است

وی ادامه داد: هنر یک منظومه کیفی، حسی، ابزاری و طیفی است، شاید اگر بخواهیم خیلی ساده هنر را تعریف کنیم عینیت بخشی به کیفیت و ذاتیات انسان و انعکاس دهنده نگاه انسان است، در حقیقت هنر حاصل عینیت بخشیدن به خیال است و اگر انسان بتواند خیال خود را عینیت ببخشد به هنر دست پیدا کرده است، برخی معتقد هستند این عینیت بخشی باید با خیال مخاطب هم ارتباط بگیرد تا بتواند اثرهنری محسوب شود.

حجت الاسلام قطبی با بیان اینکه هنر مانند هوا در همه ابعاد و اضلاع زندگی بشر بروز و ظهور دارد، اظهار کرد: از نقوش روی انگشتر تا سجاده و محراب نماز، همه چیز آمیخته بر هنر است و تمام آنچه که می‌بینیم در حال استفاده از هنر هستند، هنر در متن زندگی ما با ابعاد وسیعی وجود دارد، حتی اذان گویی و زیارت خوانی ما نیز براساس هنر است و عزاداری ما نیز آمیخته با هنر است و نمی‌توانیم هنر را از اینها جدا کنیم چراکه لطافت و زیبایی ابعاد مختلف زندگی را از میان خواهد برد.

حرام بودن یک هنر دلیل بر حرام بودن کل آن نیست

رییس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، با اشاره به ضرورت نگاه دقیق به هنر، عنوان کرد: اگر یک ضلع هنر حرام بود نمی‌توان گفت تمام هنر حرام است، چنین استنباطی خارج از منطق فقاهت و انضباط فقهی است و از منطق کار فقهی و فتوا دادن خارج است، هنر ابعاد مختلف زندگی ما را فرا گرفته که نمی‌توانیم از آن جدا شویم بلکه باید با نگاهی دقیق به آن خیره شویم.

وی در ادامه افزود: اگر هنر را مدیریت نکنیم، هنر ما را مدیریت خواهد کرد، یکی از بزرگترین قدرت‌های دنیا امروزه هنر است که قدرتی بسیار بزرگ است، ما حوزویان نسبت به هنر بی مهری کرده‌ایم و حتی گاهی بی انصافی هم کرده‌ایم، از یک مقوله وسیع و قدرتمند غفلت کرده‌ایم و لازم است سالهای سال به مسأله هنر بپردازیم و شقوق مختلف آن را ببینیم و شاهد خواهیم بود که هنر در همه ابواب فقهی حضور خواهد داشت.

حجت الاسلام قطبی با اشاره به ضرورت توجه به مسأله قدرت هنر، تصریح کرد: یکی از اضلاع قدرت هنر خیال ورزی و خاطره سازی است که همه ما آن را تجربه کرده‌ایم، امروز در حوزه هنجار آوری هم هنر ظرفیت بسیار وسیعی دارد، هنر سبک زندگی برای مردم می‌سازد و امروز دیگر مردم موسیقی را گوش نمی‌دهند بلکه آن را تخیل می‌کنند، موسیقی صرفا یک استماع نیست بلکه یک خیال است و در آینده شاهد خواهیم بود مردم موسیقی را رفتار خواهند کرد.

هنر سناریوساز و اثرگذار در زندگی انسان است

رییس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، سناریو سازی را یکی دیگر از ابعاد هنر برشمرد و خاطرنشان کرد: هنر یک هنجار را در متن زندگی ما نهادینه کرده و زمینه سازی می‌کند در زندگی ما، هنر تم زندگی را شکل می‌دهد و زندگی ما را تحت تأثیر قرار خواهد داد، در گذشته کارآوا ها به فعالیت‌های روزمره جامعه شکل می‌داد، در حوزه رزم نیز شاهد همین موضوع هستیم و می‌بینیم که ضرب آهنگ رزم بر مبنای هنر و موسیقی و شعر شکل می‌گرفت و در زمان اهل بیت(ع) بوده و مرسوم هم بوده است.

وی به نقش موسیقی در فیلم و سینما و انیمیشن و آموزش اشاره کرد و گفت: هنری نظیر موسیقی در زمینه‌های مختلف ورود پیدا کرده است، موسیقی درمانی امروزه یکی از روشهای درمانی است که منابع معتبری برای آن وجود دارد، حتی هویت مسجد ما بدون هنر کاشی‌کاری فاقد روح و جذابیت خواهد بود، یعنی هنر بخش لاینفک زندگی ما شده است.

حجت الاسلام قطبی مسأله هنر را یک مقوله بینا متنی دانست و اظهار کرد: یعنی هنرها به صورت سلسله وار بهم دیگر پیوند می خورند و همگی به هم متصل خواهد بود و در هم تنیده هستند، شاهد تأثرگذاری هنرهای مختلف بریکدیگر هستیم و هرکدام دیگری را تحت اثر قرار داده و تعاملی جدی باهم دارند که سازنده و هویت ساز برای هم خواهند بود.

 تمدن سازی از ویژگی‌های هنر است

رییس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان در ادامه خاطرنشان کرد: زمانی که یک مقوله جنبه بینا متنی پیدا کند می‌تواند تمدن ساز باشد، همانطور که شاهد هستیم هنر ظرفیت بسیار بالایی در زمینه تمدن سازی دارد و در این زمینه بسیار سازنده و آفریننده بوده است، هنر در حقیقت تمدن ساز است و این قدرت هنر است که امروزه غرب به خوبی از آن استفاده می‌کند. در معماری اگر نگاه کنیم، از معماری اضطرار یعنی سرپناه ساختن رفته رفته وارد عصر معماری حیرت، یعنی شکوه و عظمت ساختن رفتیم و داریم آرام آرام وارد عرصه معماری تحریک و تندیس گرایی می‌شویم.

وی در ادامه عنوان کرد: در میانه این همه قدرت، یک قدرت عمیقی دارد هنر که عین میخ‌هایی است که بر پیکره یک ساختمان وارد شده و آن را نگه می‌دارد و آن قدرت اسطوره زایی است، نظیر آنچه در شاهنامه می‌بینیم یا حتی هنرمندی نظیر حافظ تبدیل به یک اسطوره می‌شود، حتی شهری نظیر اصفهان از طریق هنر تبدیل به یک اسطوره می‌شود، اسطوره یعنی یک جریان ساز در عرصه خود و این قدرت هنر است که می‌تواند اسطوره بسازد و باید به این قدرت مهم و سازنده توجه کرد./1304/پ601/ب1